۴۸- ابوالعباس احمدبن مسروق، رضی اللّه عنه

از بزرگان و اجلّۀ خراسان بود و به اتفاق جملۀ اولیای خداوند عزّ و جلّ از اوتاد الارض بود. وی را با قطب المُدار علیه صحبت بود از وی بپرسیدند که: «ما را بگوی تا قطب کیست؟» ظاهر نکرد؛ اما به حکم اشارت چنان نمود که جنید است، رضی اللّه عنهم. وی چهل صاحب تمکین را خدمت کرده بود و از ایشان فواید گرفته و اندر علوم ظاهر وباطن سوار بود.

از وی می‌آید که گفت: «مَن کانَ سُرورُه بِغیرِ الحقِّ فَسُرورُه یورِثُ الهُمومَ، و مَن لَمْ یکُنْ أُنْسُه فی خِدْمَةِ ربِّه فَأُنْسُهُ یورِثُ الوَحْشَةَ.» هرکه به جز خداوند تعالی شاد باشد، شادی وی بجمله اندوه بود و هرکه را در خدمت خداوند تعالی انس نباشد، انس وی بجمله وحشت باشد؛ یعنی آن‌چه به‌جز وی است فناست ، هرکه به فنا شاد شود چون فنا فانی شود وی غمی شود. و جز خدمت وی هباست، چون حقیریِ مکوَّنات ظاهر گردد، انس وی بجمله وحشت گردد. پس اندوه و وحشت همه عالم اندر رؤیت غیر است. واللّه اعلم.